Hindistan, Çin ve Okyanusya mutfaklarının bir karışımı diyebileceğimiz Tayland yemekleri dünyanın en ünlü ve de beğenilen mutfaklarından. Hindistan usulü körileri, Çin usulü soteleme tekniklerini ve diğer yerel lezzetleri Tay mutfağında bulmak mümkün.
Tayland mutfağındaki dört ana unsur tatlı, ekşi, tuz ve acı. Hemen hemen tüm yemekler bu dört bileşenin dengeli bir biçimde kullanılması ile oluşuyor.
Bizler uzak doğu mutfağına pek alışık değiliz ve “Oralarda sırf böcek yiyorlarmış, giden Türkler aç kalıyormuş” tarzı yanlış bilgilere maalesef sıkça maruz kalıyoruz. Bu yüzden Tayland’da çekinip de batı tarzı yemek arama hatasına düşmemekte fayda var. Bu tarz yemekler hem çok daha pahalıdır, hem de genelde kötü yapılmaktadırlar.
Yerel yemekler kültürün çok önemli bir parçasıdır, bu yemekleri yemek gezme deneyiminin en önemli noktalarındandır. Uzak doğuda bazı yerlerde böcek, köpek gibi canlıların da yendiği doğrudur, fakat bunlar bizdeki kimi sakatat çeşitleri gibi az tüketilen marjinal yemeklerdir. Bizim tükettiğimiz bazı sakatat çeşitleri batılılara nasıl garip geliyorsa, bu tür yemeklerin de bize garip gelmesi gayet doğaldır.
Bu marjinal unsurların dışında Tayland’da tavuk, sebze, et, deniz mahsülleri gibi ürünlerin kullanıldığı yüzlerce değişik çeşit ve de her damak zevkine uygun yemekler bulunmaktadır. Acı-baharat oranı sizin beğeninize göre ayarlanabilir. Buralara kadar gidip de sadece hamburger yemek yapılabilecek en büyük hatalardandır.
Taylar yemeklerini genelde acı ve baharatlı seviyorlar. Eğer yemeğinizin acı olmasını istemiyorsanız, sipariş verirken Mai Pet (No Spicy) diyebilirsiniz.
En Beğenilen Tay Yemekleri
– Tom Yam Kung (Baharatlı karides çorbası) 99%
– Kaeng Khiao Wan Kai (Tavuklu yeşil köri) 85%
– Phat Thai (Tay usulü erişte) 70%
– Phat Kaphrao (Fesleğenli kızartılmış et) 52%
– Kaeng Phet Pet Yang (Fırında kızartılmış ördek körisi) 50%
– Tom Kha Kai (Hindistan cevizi sütlü tavuk çorbası) 47%
– Yam Nua (Baharatlı et salatası) 45%
– Mu/Kai Sa-te (Zerdeçal ile kaplanmış tavuk veya domuz eti) 43%
– Kai Phat Met Mamuang Himmaphan (Kaju cevizi ile kızartılmış tavuk) 42%
– Kaeng Phanaeng (Hindistan cevizi kremasında et körisi) 39%
Köriler (Kaeng)
Tayland kültürü, dili ve dini üzerindeki Hindistan etkisi yemeklere de yansımış. Bir çok farklı köri çeşidini Tayland’da bulmak mümkün, ancak bunlar Hindistan’daki yoğun körilere nazaran daha çok çorba kıvamındalar. Tamamına yakını köri macununun hindistan cevizi sütüyle karıştırılması ile yapılan körilerin en çok tüketilenleri Kırmızı Köri (Kaeng phet), Yeşil Köri (Kaeng khiao) & Sarı Köri (Kaeng kari). Köriler genelde haşlanmış pirinçle birlikte tüketiliyorlar.
Tayland’ın güneyinde yaşayan Malay kökenli Müslümanların ise kendilerine has körileri var. Et ve tatlı patatesle yapılan Massaman Köri (Kaeng matsaman) mutlaka denenmesi gereken en lezzetli körilerden birisi. Panang Köri (Kaeng phanaeng) ise diğer bir Müslüman lezzeti.
Çorbalar
Tay mutfağının en çok sevilen yemeklerinden bazıları çorbalar. Özellikle baharatlı ekşi karides çorbası Tom Yam Kung muhtemelen turistler arasındaki en popüler Tay yemeği. Hindistan cevizi sütü ile yapılan tavuk çorbası Tom Kha Gai de oldukça popüler ve de lezzetli. Çorbalar da köriler gibi genelde pilavla birlikte tüketiliyorlar.
Pirinç Yemekleri (Kaao)
Pirinç, ekmeğin Tayland’daki karşılığı denilebilir. Haşlanmış yağsız pirinç neredeyse tüm yemek çeşitleri ile birlikte tüketiliyor. Kızartılmış pirinç (Kaao phad) genelde et, tavuk veya tofu karıştırılarak, yapışkan pirinç (Kaao niao) ise geleneksel olarak mango meyvesi ile birlikte tüketiliyor.
Erişe Yemekleri (Sen)
Erişteler genelde farklı kalınlıklarda bulunuyorlar. Et veya tavukla karıştırıldıkları gibi çorba içerisinde de tüketilebiliyorlar. Turistler arasında en meşhur olan erişte çeşidi ise Pad Thai. İsteğe göre et, tavuk, deniz ürünü veya tofu ile karıştırılarak servis edilen bu yemek oldukça ucuz ve de hızlı bir alternatif.
Et, tavuk veya domuz eti ile yapılan Çin usulü erişte çorbası ise muhtemelen Tayland’daki en popüler fast food. Tayları günün her saatinde ve her yerde erişte çorbası yerken görebilirsiniz.
Salatalar
Tayland’da salata kültürü batıda olduğundan biraz farklı. Burada salatalar genelde ana yemek sınıfına giriyorlar ve pilavla birlikte tüketiliyorlar. Salatalar sadece sebze veya meyve içermiyorlar, kıyma veya deniz ürünü gibi malzemeler de kullanılıyor.
En ünlü salata çeşidi muhtemelen Som Tom adındaki yeşil papaya salatası (Green Papaya Salad). Bu salatanın orjinal versiyonunda genellikle içine bir siyah yengeç kırılıyor, ancak turist versiyonlarında bu pek yapılmıyor. Diğer bir popüler Tay salatası ise Yam Nua adındaki baharatlı et salatası (Spicy Beef Salad).
Çin Yemekleri
Tayland’da son derece yoğun bir Çin kökenli nüfus bulunduğu için yemekleri de birçok yerde bulunabiliyor. Tatlı-ekşi soslu tavuk gibi popüler Çin yemeklerini restoranlarda bulmak mümkün. Çin Böreği (Spring Roll) ise özellikle turistik yerlerde sokak tezgahlarında satılacak kadar popüler.
Deniz Ürünü Yemekleri
Tayland deniz ürünleri yemeyi sevenler için tam anlamıyla bir cennet. Burada değişik tropik balıklardan karidese, kalamardan ahtapota dek birçok deniz ürününü son derece uygun fiyatlarla bulabilirsiniz.
Vejetaryen Yemekleri
Taylar özellikle domuz-tavuk eti ve deniz ürünü yemeyi çok seviyorlar. Ancak Khao San Road gibi turistik bölgelerde vejetaryen yemekleri bulmak mümkün. Buralardaki en yaygın et alternatifi genellikle tofu. Mesela, normalde et veya tavukla karıştırılarak tüketilen kızartılmış pilav ya da erişte gibi yemekleri isterseniz tofu ile birlikte yiyebilirsiniz. Diğer bir güzel alternatif ise onlarca çeşit vejetaryen yemeği bulabileceğiniz Hint restoranları.
Ünlü Vejetaryen Festivali ise Tayland’ı ziyaret eden vejetaryenlerin denk geldikleri takdirde kaçırmamaları gereken bir organizasyon. Çin kökenli bu festival tüm ülkede kutlanıyor, en görkemli kutlamalar ise Phuket Adasında gerçekleştiriliyor. Festival genelde eylül sonu veya ekim başına denk geliyor.
Tatlılar
Büyük bölümü Hindistan cevizi sütü içeren rengarenk geleneksel Tay tatlıları daha çok yerel pazarlarda satılıyor. Yine Hindistan cevizi ile yapılan son derece lezzetli dondurmalar ise sokak satıcılarından satın alınabiliyor.
Özellikle Khao San Road gibi turistik bölgelerde ise muz veya ananas gibi meyvelerle yapılan nefis krepleri tatmak mümkün. Roti adı verilen bu kreplerin kökeni güneyde yaşayan Müslüman Taylara dayanıyor.
Böcek Yemekleri
Turistlerin en çok merak ettiği konulardan birisi Tayland’da yiyecek olarak tüketilen böcekler. Geçmişte fakir kırsal kesimlerde protein içerdiği için yenen böcekler günümüzde çok az kişi tarafından tüketiliyorlar. Ancak turistlerin merakı yüzünden seyyar böcek satıcıları turistik mekanlarda sık sık boy göstermeye başladılar. Özellikle Khao San Road ve Sukhumvit gibi turistik bölgelerde kızartılmış çekirge, tırtıl, akrep gibi canlıların satıldığını görebilirsiniz, ve eğer isterseniz siz de kimi cesur turistler gibi bu böcekleri tadabilirsiniz.
Batı Yemekleri
Tay yemeğini sevseniz bile bir süre sonra değişiklik isteyebilirsiniz. Bu durumda, dönerden McDonalds hamburgerlerine, Subway sandviçlerinden pizzaya dek birçok batı yemeğini uygun fiyatlarla Tayland’da bulabilirsiniz.